Croque madame to klasyczne francuskie danie śniadaniowe, które zdobyło popularność na całym świecie dzięki swojemu bogatemu smakowi, prostocie wykonania i wyjątkowej elegancji. Choć wywodzi się z Paryża, dziś podawane jest zarówno w kawiarniach, jak i w domowych kuchniach. Jeśli zastanawiasz się, jak przygotować autentyczne croque madame, ten artykuł zawiera wszystko, co musisz wiedzieć — od szczegółowego przepisu, przez różnice między croque madame a croque monsieur, po wskazówki, jak uzyskać idealny efekt.
Czym jest croque madame?
Croque madame to francuska kanapka na ciepło, przygotowana z chleba tostowego, szynki, sera i beszamelu, zwieńczona sadzonym jajkiem. To właśnie obecność jajka odróżnia ją od jej „męskiego” odpowiednika — croque monsieur. Croque madame to danie, które może pełnić funkcję śniadania, brunchu lub sycącej przekąski w ciągu dnia.
Charakterystyczny smak croque madame pochodzi z połączenia kremowego beszamelu, ciągnącego się sera (najczęściej gruyère lub emmental), aromatycznej szynki i delikatnego jajka sadzonego. To harmonijne zestawienie składników sprawia, że danie to jest nie tylko smaczne, ale i bardzo efektowne.
Składniki na klasyczne croque madame
Zanim przejdziemy do przepisu krok po kroku, oto lista składników, które będą potrzebne do przygotowania dwóch porcji klasycznej croque madame:
Na kanapki:
- 4 kromki chleba tostowego (najlepiej jasny, lekko podsuszony)
- 2 plastry dobrej jakości szynki gotowanej
- 100 g sera gruyère lub emmental (starty)
- 2 jajka (na wierzch)
- 1 łyżka masła (do smażenia)
Na beszamel:
- 1 łyżka masła
- 1 łyżka mąki pszennej
- 150 ml mleka
- szczypta soli
- szczypta świeżo mielonego pieprzu
- odrobina gałki muszkatołowej (opcjonalnie)
Przepis krok po kroku na croque madame
1. Przygotowanie sosu beszamelowego
W rondelku rozpuść łyżkę masła. Następnie dodaj mąkę i mieszaj przez około minutę, aż powstanie jasna zasmażka. Stopniowo wlewaj mleko, cały czas mieszając trzepaczką, aby uniknąć grudek. Gotuj na małym ogniu do momentu, aż sos zgęstnieje. Dopraw solą, pieprzem i odrobiną gałki muszkatołowej.
2. Składanie kanapek
Na dwóch kromkach chleba rozsmaruj cienką warstwę beszamelu. Połóż plaster szynki i posyp częścią startego sera. Przykryj drugą kromką chleba i lekko dociśnij. Wierzch posmaruj kolejną warstwą beszamelu i obsyp pozostałym serem.
3. Zapiekanie
Kanapki możesz przygotować na dwa sposoby: w piekarniku lub na patelni grillowej.
- W piekarniku: Ułóż kanapki na papierze do pieczenia i zapiekaj przez około 10–12 minut w temperaturze 200°C (grzanie góra-dół lub funkcja grill), aż ser się roztopi i lekko zrumieni.
- Na patelni: Podsmaż kanapki na maśle z obu stron, a następnie przykryj pokrywką i smaż jeszcze przez kilka minut na małym ogniu, aż ser w środku się rozpuści.
4. Jajko sadzone
Na osobnej patelni rozpuść odrobinę masła i usmaż dwa jajka sadzone. Białko powinno być ścięte, ale żółtko powinno pozostać płynne — to ono nadaje croque madame wyjątkowego charakteru.
5. Finalne podanie
Na każdej zapieczonej kanapce połóż jajko sadzone. Gotowe! Croque madame najlepiej smakuje na ciepło, z dodatkiem sałatki z rukoli, pomidorków koktajlowych lub ogórka małosolnego.
Czym się różni croque madame od monsieur?
Choć oba dania mają bardzo podobne składniki i wywodzą się z tej samej tradycji francuskiej kuchni, różnica między croque madame a croque monsieur jest wyraźna i łatwa do zapamiętania.
- Croque monsieur to po prostu gorąca kanapka z szynką i serem, czasami zapiekana z beszamelowym sosem.
- Croque madame to jego bardziej rozbudowana wersja — na wierzchu znajduje się dodatkowo jajko sadzone, które przypomina damski kapelusz, co dało nazwę potrawie.
W skrócie: jeśli na kanapce jest jajko, to masz do czynienia z croque madame. Jeśli nie — to klasyczny croque monsieur.
Dlaczego warto przygotować croque madame w domu?
Croque madame to idealna propozycja na weekendowe śniadanie, brunch z przyjaciółmi lub szybki obiad. Dzięki prostocie składników i szybkiemu czasowi przygotowania możesz poczuć smak francuskiej kuchni bez konieczności wychodzenia z domu.
Co więcej, danie to można modyfikować na wiele sposobów:
- Zamiast szynki można użyć wędzonego łososia, boczku lub nawet grillowanych warzyw.
- Ser można zastąpić innym ulubionym rodzajem — dobrze sprawdza się cheddar, mozzarella czy nawet camembert.
- Dla osób na diecie — można przygotować croque madame w wersji bezglutenowej, używając chleba bez glutenu i odchudzonego beszamelu z mleka roślinnego.
Porady kucharza: jak zrobić idealne croque madame?
- Użyj dobrej jakości sera, najlepiej gruyère – jego smak i tekstura idealnie komponują się z beszamelowym sosem.
- Chleb powinien być lekko podsuszony – świeży chleb może zbytnio nasiąkać, a croque madame stanie się zbyt miękki.
- Nie żałuj beszamelu – to on nadaje kremowej konsystencji i spaja całość.
- Uważaj przy smażeniu jajka – najlepsze croque madame ma lekko płynne żółtko, które wypływa przy pierwszym nacięciu.
Croque madame – francuska klasyka w Twojej kuchni
Podsumowując, croque madame to doskonałe połączenie prostych składników w wyjątkowej, francuskiej formie. Jeśli chcesz zaimponować gościom, zaserwować coś nowego lub po prostu zjeść pyszne, sycące śniadanie – ten przepis będzie strzałem w dziesiątkę.
Dzięki swojej uniwersalności i łatwości przygotowania, croque madame zasługuje na stałe miejsce w Twoim kulinarnym repertuarze. Wypróbuj ten przepis raz, a z pewnością wrócisz do niego wielokrotnie!
