Sery to dla wielu osób jeden z największych kulinarnych przysmaków. Pasują do kanapek, makaronów, sałatek i dań zapiekanych. Są też źródłem białka, wapnia i witamin z grupy B. Niestety – mają też drugą stronę medalu: wysoką zawartość tłuszczu i soli. Dlatego osoby dbające o linię często zastanawiają się, który ser jest najbardziej tuczący i czy można jeść go bez wyrzutów sumienia. Wbrew pozorom nie każdy ser to bomba kaloryczna – wszystko zależy od rodzaju, zawartości tłuszczu oraz sposobu produkcji.
Który ser jest najbardziej kaloryczny?
Najbardziej tuczące sery to zazwyczaj te twarde i dojrzewające, ponieważ mają mało wody, a dużo tłuszczu i białka. To właśnie podczas dojrzewania ser traci wilgoć, a jego składniki odżywcze stają się bardziej skoncentrowane. W efekcie 100 gramów takiego sera może mieć nawet ponad 400–450 kcal, czyli tyle, co porządny baton czekoladowy.
1. Parmezan (Parmigiano Reggiano)
Choć parmezan uchodzi za zdrowy dodatek do potraw, jest jednym z najbardziej kalorycznych serów. W 100 gramach ma około 430 kcal i aż 30 gramów tłuszczu. Jest też bardzo słony, dlatego nawet niewielka ilość dostarcza dużo sodu. Z drugiej strony ma też wysoką zawartość białka (ponad 35 g/100 g), co sprawia, że jest sycący i często używany w małych ilościach – np. jako dodatek do makaronu czy sałatek.
2. Cheddar
Kolejny „winowajca” dietetycznych porażek to cheddar. Ten intensywnie żółty, dojrzewający ser z Anglii ma średnio 400–420 kcal na 100 g i aż 34 g tłuszczu. Jego kremowa konsystencja i wyrazisty smak sprawiają, że trudno poprzestać na jednym plasterku. Często dodaje się go do hamburgerów, tostów czy nachosów – w połączeniu z tłustymi sosami staje się prawdziwą bombą kaloryczną.
3. Gouda i Edam
Popularne w Polsce sery żółte, takie jak gouda czy edam, również należą do grupy wysokokalorycznych. W 100 gramach mają ok. 360–380 kcal i ok. 28 g tłuszczu. Choć są nieco lżejsze od parmezanu czy cheddara, spożywane codziennie w dużych ilościach mogą znacząco zwiększyć ilość spożytych kalorii w diecie.
4. Ser pleśniowy (np. Camembert, Brie, Gorgonzola)
Sery pleśniowe są uwielbiane za wyjątkowy smak i kremową konsystencję, ale to również jedne z najbardziej tłustych produktów mlecznych. Brie i Camembert dostarczają ok. 330–370 kcal w 100 g, a tłuszcz stanowi nawet 32% masy. Pleśń na ich powierzchni nie wpływa na wartość kaloryczną, ale zachęca do spożywania większych porcji, zwłaszcza z winem czy bagietką.
5. Ser topiony
Choć wydaje się łagodny i „lekki”, ser topiony często zawiera dodatkowy tłuszcz roślinny, stabilizatory i sól. Średnio ma 270–320 kcal/100 g, ale jego wartość odżywcza jest niższa niż w przypadku naturalnych serów. Często też powoduje uczucie ciężkości po posiłku ze względu na dużą ilość sodu.
6. Mozzarella pełnotłusta
Mozzarella w wersji klasycznej (z mleka krowiego lub bawolego) ma ok. 280–300 kcal w 100 g. Choć to mniej niż w twardych serach dojrzewających, mozzarella jest często spożywana w dużych ilościach – np. na pizzy lub zapiekankach – co w praktyce czyni ją bardzo kalorycznym składnikiem.
Jak wybierać sery, żeby nie przytyć?
Nie trzeba całkowicie rezygnować z sera, aby utrzymać zdrową wagę. Kluczem jest umiarkowanie i rozsądny wybór rodzaju sera.
Jeśli dbasz o linię, lepszym rozwiązaniem będą:
- Twaróg półtłusty – ok. 130 kcal/100 g, bogaty w białko i wapń.
- Serek wiejski – ma ok. 100–120 kcal/100 g, a dzięki zawartości białka syci na długo.
- Mozzarella light – wersje odtłuszczone mają nawet o 40% mniej tłuszczu niż klasyczne.
- Ricotta – tylko 170 kcal/100 g, a jej delikatny smak pasuje zarówno do dań słonych, jak i deserów.
- Feta light lub ser kozi – ok. 200–250 kcal/100 g, ale z dużą ilością białka i wapnia.
Warto też zwrócić uwagę na sposób spożywania sera. Ser zjedzony w niewielkiej ilości – np. 20–30 gramów jako dodatek – nie zaburzy diety. Natomiast codzienne jedzenie kilku plastrów żółtego sera do kanapek może oznaczać nawet 500–600 dodatkowych kalorii dziennie.
Jak sery wpływają na zdrowie?
Sery, mimo swojej kaloryczności, mają też liczne zalety. Są dobrym źródłem wapnia, fosforu, cynku i witaminy B12. Pomagają budować i wzmacniać kości, wspierają układ nerwowy i odpornościowy. Zawarte w nich białko ma wysoką wartość biologiczną, co oznacza, że dostarcza wszystkich niezbędnych aminokwasów.
Problem pojawia się wtedy, gdy spożywamy ich zbyt dużo. Nadmiar tłuszczów nasyconych i soli może przyczyniać się do wzrostu poziomu cholesterolu LDL, nadciśnienia i nadwagi. Dlatego dietetycy zalecają, by sery tłuste i dojrzewające traktować jako dodatek do posiłków, a nie ich główny składnik.
Czy sery naprawdę tuczą?
Samo jedzenie sera nie powoduje automatycznie przybierania na wadze – o tyciu decyduje nadmiar kalorii w całej diecie. Jeśli włączasz sery do zbilansowanego jadłospisu, nie przekraczasz zapotrzebowania energetycznego i jesteś aktywny fizycznie, możesz je jeść bez obaw.
Największym zagrożeniem jest nieświadome „podjadanie”. Kilka kostek sera jako przekąska, plasterek do kanapki, porcja do makaronu – i nagle w ciągu dnia może uzbierać się nawet 800 dodatkowych kalorii. Dlatego warto kontrolować porcje i wybierać lżejsze odmiany.
Dobrym trikiem jest też używanie serów o intensywnym smaku – np. parmezanu czy sera koziego. Ich aromat sprawia, że wystarczy niewielka ilość, by potrawa była wyrazista, co pozwala ograniczyć ilość spożywanego tłuszczu.
Jak przechowywać sery, aby zachowały wartości odżywcze?
Sery najlepiej trzymać w chłodnym miejscu, w temperaturze 4–8°C. Warto przechowywać je w pergaminie lub specjalnych pojemnikach z wentylacją – nie w szczelnych plastikowych woreczkach, bo wtedy szybciej się psują.
Niektóre sery, jak parmezan, można zamrozić, by dłużej zachować świeżość. Twarogi i świeże sery należy spożyć w ciągu kilku dni od otwarcia, natomiast dojrzewające mogą przetrwać nawet kilka tygodni.
Najbardziej tuczące sery to twarde, dojrzewające odmiany – takie jak parmezan, cheddar czy gouda – które mają nawet ponad 400 kcal w 100 gramach. Sery miękkie, świeże i odtłuszczone (jak ricotta, mozzarella light czy twaróg) są znacznie mniej kaloryczne i mogą stanowić element zdrowej diety.
Jeśli lubisz ser, nie musisz z niego rezygnować. Kluczem jest umiar – wybieraj mniejsze porcje, łącz je z warzywami i unikaj codziennego sięgania po tłuste żółte sery. W ten sposób możesz cieszyć się smakiem ulubionych potraw bez obaw o figurę.
